Tłuszcze  nasycone typu trans to tłuszcze pochodzące z olejów roślinnych, które zostały poddane procesom uwodornienia, bardziej znanego pod nazwą utwardzania. Proces ten polega na nasyceniu atomami wodoru wielonienasyconych kwasów tłuszczowych przez co zmienia się ich konsystencja z ciekłej w stałą. Finalnemu produktowi przypisuje się nazwę tłuszczu trans. Są to najbardziej szkodliwe tłuszcze występujące w produktach spożywczych. Niemniej jednak są bardzo często wykorzystywane przez producentów żywności z powodu niższych kosztów produkcji oraz przedłużonego terminu przydatności do spożycia produktów, w których są zawarte.

Tłuszcze nasycone trans – wpływ na zdrowie

Spożycie  tłuszczów typu trans ze względu na swój szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka powinno zostać obniżone do minimum. Tak wynika z zaleceń Instytutu Zdrowego Żywienia. Całkowita ich eliminacja z diety może być trudna, ponieważ  występują one również w naturalnych produktach, takich jak mięso czy mleko. Tłuszcze trans wytwarzane z olejów roślinnych występujące jako dodatek do produktów spożywczych mogą powodować:

• Rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego takich jak miażdżyca czy zawał serca,
• Podwyższony poziom złego cholesterolu (LDL) i obniżenie poziomu dobrego cholesterolu (HDL),
• Insulinooporność, a w konsekwencji cukrzycę,
• Źle funkcjonujący układ oddechowy i rozrodczy,
• Alergie i uczulenia,
• Zanieczyszczenie organizmu,
• Rozwój nadwagi oraz otyłości,
• Rozwijający się nowotwór jelita grubego, piersi oraz prostaty,
• Zaburzenia prawidłowego funkcjonowania płodu,
• Zaburzony układ nerwowy poprzez uszkodzenie komórek mózgu.

Tłuszcze nasycone trans – występowanie

 Tłuszcze nasycone trans występują w naturalnej postaci w tłuszczach zwierzęcych z rodzaju przeżuwaczy, między innymi u bydła czy owiec, powstając dzięki fermentacji bakterii w żołądku. Śladowe ilości  tych tłuszczów znajdują się w mięsie tychże zwierząt oraz mleku i jego przetworach. Te naturalnie występujące tłuszcze wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz przeciwutleniające wpływając pozytywnie na zdrowie. Utwardzony olej roślinny, z którego pochodzą tłuszcze nasycone, nie posiada żadnych walorów prozdrowotnych. 

Źródła tłuszczów nasyconych to:

• Margaryny,
• Ciastka, wafelki, krakersy, słone przekąski,
• Wysokoprzetworzone pieczywo,
• Jedzeniu typu fast food,
• Kostki rosołowe,
• Czekolada,
• Desery,
• Oleje rafinowane,
• Gotowe mieszanki przypraw,
• Zupy w proszku typu instant,
• Produkty smażone na głębokim oleju,
• Lody.

Zalecane ilości do spożycia

Według specjalistów od zdrowego żywienia (Światowa Organizacja Zdrowia) tłuszcze trans pochodzące wyłącznie z naturalnego źródła nie powinny przekraczać 1% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Pozostałe produkty, w których obecny jest utwardzony olej roślinny,  powinny zostać całkowicie wyeliminowane z diety, ponieważ są rodzajem wysokoprzetworzonej żywności, w której nie występują żadne wartości odżywcze.

Obecnie żaden przepis w większości krajów nie zobowiązuje producentów żywności do umieszczania informacji na etykietach produktów dotyczącej ilości zawartych w nich tłuszczów trans. Jest to zjawisko dość niebezpieczne, ponieważ większość ludzi nie ma wiedzy o ich obecności w poszczególnych pokarmach oraz nie jest świadoma zagrożenia jakie wypływa z regularnego spożywania produktów zawierających tłuszcze nasycone trans. W konsekwencji stan zdrowia może się znacznie pogorszyć. Wyjątkiem są Stany Zjednoczone oraz Kanada, które jakiś czas temu wprowadziły obowiązek znakowania żywności zawierającą tłuszcze nasycone typu trans, co bezpośrednio przekłada się na większą świadomość konsumentów.

Podsumowując rolę i znaczenie jakie utwardzone tłuszcze nasycone trans w procesie żywienia człowieka,  warto jest przytoczyć słowa, które wypowiedział specjalista od spraw żywienia i epidemiologii z Harvardzkiej Szkoły Zdrowia Publicznego profesor Walter Willett, który stwierdził: [1] „To chyba najbardziej trujące tłuszcze, jakie kiedykolwiek poznano.”

Literatura:

• „Terapia ketonowa” – Bruce Fife  – ISBN: 978–83-65846-47–1,
• „Dietetyka sportowa” – Justyna Mizera, Krzysztof Mizera – ISBN: 978–83–7579–640–7,
• „Jak pozbyć się tłuszczów trans” – Suzanne  Havala Hobbs – ISBN: 978-83-88872-90-7.
• [1] Dr Bruce Fife – Terapia ketonowa str. 74